Kính mời nghe phỏng vấn
TS Mai Thanh Truyết. Xin bấm vào link màu xanh bên dưới
TGCD – TS Mai Thanh Truyết: Thượng Đỉnh
“Paris 2015”: Thay Đổi Khí Hậu
Viễn
tượng con người năm 2070
Nhập đề
Những thương thuyết quốc
tế về viễn tượng hâm nóng toàn cầu bắt đầu từ Thượng đỉnh Rio de Janeiro (Rio
Summit), Ba Tây năm 1992. Vào năm 1997, Nghị định Thư Kyoto ra đời ở Japan với
nhiều quyết định cho toàn cầu trong đó, tất cả các quốc gia hứa sẽ giảm sự phát
thải khí carbonic (CO2) vào năm
2005 ngang bằng với lượng phát thải của mỗi quốc gia ở năm 1995. Đều nầy đã
được nhắc lại ở Nghị định thư Kyoto (Kyoto Protocol) một lần nữa vào năm 2005,
ở Chương trình Hành động ở Bali (Bali Action Plan) năm 2007, và nhắc nhở việc
thực thi ở Copenhagen năm 2009 với mục tiêu chung là giới hạn sự hâm nóng toàn
cầu dưới 20C.
Vào năm 2010, Hội nghị Cancun
(Cancun Conference) ghi
nhận mục tiêu tập thể tất cả các quốc gia đã ký vào Nghị định thư Kyoto như là
một kết ước chung về việc thành lập Quỹ Khí hậu Xanh (Green Climate Fund) và
việc thiết lập Hội nghị Durban (Durban
Platform). Từ đó, thành hình Thỏa thuận Khái niệm Căn bản Liên Hiệp Quốc về
Thay đổi Khí hậu (UN Framework
Agreement on Climate Change).
Năm 2011, tại hội nghị
Durban, các nước đã đồng ý trong năm 2015 phải đạt được một nghị định thư, một
văn kiện được coi là công cụ pháp luật hoặc một giải pháp có sức mạnh pháp lý. Từ
đó đến nay chưa thấy có các cuộc thảo luận và các câu hỏi vẫn còn để ngỏ.
Hội nghị Doha (Doha Conference) tiếp theo sau làm
sáng tỏ thêm quyết tâm của các quốc gia phát triển trong việc gia hạn Nghị định
thư Kyoto trong giai đoạn 2013 -2020 và được ký kết tại Bali 2014.
Hội nghị Warsaw 2013 (2013 Warsaw Conference)
đã quyết định một bước quan
trọng là mỗi quốc gia trên thế giới PHẢI “công bố’ “mức đóng góp” mcủa mình trong việc giải quyết vấn
nạn hâm nóng toàn cầu.
Và từ đó, Hội nghị kỳ thứ 21
về Thỏa thuận Khái niệm Căn bản Liên Hiệp Quốc về Thay đổi Khí hậu của Liên
Hiệp Quốc ra đời tại Paris.
Từ ngày 30 tháng 11 cho đến
11 tháng 12, tại Paris sẽ diễn ra “Hội nghị kỳ thứ 21 về Thỏa thuận Khái niệm Căn bản
về Thay đổi Khí hậu của mọi
Thành viên Liên Hiệp Quốc” (21th Session of the Conference of the Parties to
the United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC).
Đây là một thượng đỉnh hết sức quan trọng cần thiết để đi đến một giải pháp đồng thuận về
sự biến đổi khí hậu áp dụng cho mọi quốc gia nhằm mục tiêu gìn giữ sự hâm nóng
toàn cầu tăng trưởng dưới 20C
cho đến cuối thế kỷ 21 nầy.
Thỏa thuận Khái niệm Căn
bản trên là kết quả của Thượng đỉnh Rio de Janeiro năm 1992 (Rio
de Janeiro Earth Summit), và có hiệu lực kể từ ngày
21 tháng 3 năm 1994 do 196 quốc gia phê chuẩn. Đây là một nguyên tắc phổ quát
ghi nhận rằng ảnh hưởng do con người tạo dựng cũng như các quốc gia kỹ nghệ là
nguyên nhân chính tạo ra tình trạng của trái đất ngày hôm nay. Do đó, 196
“thành viên” (parties) đã phê chuẩn sẽ nhóm họp trong thời gian kể trên và sẽ
phải đưa ra những quyết định; và đó là kết quả sau cùng của Nghị hội Thành viên
(The Conference of the Parties - COP).
Hội nghị nầy sẽ nhóm họp thường xuyên hơn hàng năm sau đó khi Thượng đỉnh đi
đến kết luận và đề ra mục tiêu cần thiết để khống chế hay hạn chế sự thay đổi
khí hậu toàn cầu…
Theo tin từ REUTERS/Christian
Hartmann ngày 30/11/2015 tường trình từ Paris:”Với sự tham dự của 150
nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ cùng với 196 đoàn đại biểu của các
nước, các tổ chức quốc tế gồm khoảng 10.000 người và số lượng phóng viên báo
chí tương đương, Hội nghị Quốc tế về Khí hậu - COP21, hôm nay 30/11/2015 đã
chính thức khai mạc tại Le Bourget, ngoại ô phía bắc thủ đô Paris.
Hội nghị lần thứ 21 của
Liên Hiệp Quốc về chống biến đổi khí hậu lần này đặt mục tiêu là đưa ra được
một thỏa thuận lịch sử để hạn chế quá trình tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 2°C”.
Đặc phái viên RFI Thanh
Phương từ Bourget tường trình như sau:”…Rất nhiều nước, trong đó có
Việt Nam, trong dịp này, đã lập những gian nhà hoặc phòng triển lãm, giới thiệu
những nỗ lực của nước mình trong cuộc đấu tranh chống biến đổi khí hậu.
Riêng
Việt Nam, vào chiều (30/11), có tổ chức cuộc đối thoại cấp cao với các đối tác
quốc tế về hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu ở vùng đồng bằng sông Cửu Long,
với sự tham gia của đại diện nhiều nước như Úc, Đan Mạch, Đức, Hòa Lan, Phần
Lan, Pháp và đại diện các tổ chức như Chương trình Phát triển LHQ (UNDP), Ngân
hàng Thế giới (WB)».
Đến
lúc này, toàn thế giới đều đã nhận thức được một trong những nguyên nhân khiến
khí hậu trái đất ấm lên là do phát thải từ việc sử dụng năng lượng hóa thạch,
phương thức sản xuất nông nghiệp, nạn phá rừng gia tăng.
Để chuẩn bị cho Hội nghị
Paris lần này, 183 trên tổng số 195 quốc gia đã công bố kế hoạch cắt giảm phát
thải khí gây hiệu ứng nhà kính. Hội nghị COP21 sẽ phải đưa ra được các cam kết
có ràng buộc. Tiến trình thương lượng vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là khi vấn
đề chống biến đổi khí hậu đụng chạm đến vấn đề kinh tế.
Trước đó, vào ngày hôm 29/11,
do đang trong tình trạng khẩn cấp, mọi cuộc biểu tình bị cấm. Tuy nhiên, tại
quảng trường La République ở Paris, một nhóm gồm khoảng vài trăm
người chống COP21 vẫn biểu tình và đã xảy ra xô xát với lực lượng giữ gìn trật
tự. Kết quả là hơn một trăm người đã bị câu lưu”.
Tại
sao có những cuộc biểu tình?
·
Các tổ chức bảo vệ môi trường
Philippines tập hợp biểu tình tại Manila, kêu gọi tinh thần trách nhiệm của giới lãnh đạo
- REUTERS /Erik De Castro.
·
Một ngày trước lễ khai mạc
Thượng đỉnh khí hậu thiên niên kỷ COP21 tại Paris, dân chúng ở nhiều thủ đô
trên địa cầu tổ chức những cuộc tuần hành khổng lồ. Cuộc «trường chinh» bước
sang
ngày
thứ ba gây áp lực đòi 150 nhà lãnh đạo
thế giới đạt thỏa thuận cao vọng về khí hậu, hầu tránh cho trái đất nạn
diệt vong.
·
Từ hôm 27/11/2015, hàng chục
ngàn cuộc biểu tình đã được tổ chức trên khắp thế giới để đòi hỏi những biện pháp mạnh
chống gia tăng nhiệt độ khí quyển và gây áp lực với đại diện của 195 quốc gia
thương lượng tại Le Bourget, ngoại ô phiá bắc Paris.
·
Theo AFP, do vị trí địa lý,
cuộc tuần hành đầu tiên trong ngày Chủ nhật 29/11/2015 huy động 45.000 người ở
Sydney, hàng ngàn người đội mưa xuống đường ở Seoul. Phong trào vận động
tiếp nối tại New Delhi,
rồi Luân Đôn cho đến New York, Rio de Janeiro, Mexico ở châu Mỹ.
·
Tại Sydney, người biểu tình mang biểu ngữ
kêu gọi tinh thần trách nhiệm của giới chính trị: Đoàn kết thế giới, Không có
kế hoạch B, Phải tấn công vào nguồn
cội….
·
Một thành viên của tổ chức chống nạn đói Oxfam nhận định:
những người ít gây ô nhiễm nhất lại là nạn
nhân đầu tiên lãnh hậu quả của hiệu ứng nhà kính. Hàng loạt quốc đảo
trong vùng Thái Bình Dương có nguy cơ bị nước biển xóa tên.
·
Gần đến ngày diễn ra hội nghị quốc tế về
khí hậu COP21 tại Paris, ngày 12/11/2015, hai tổ chức phi chính phủ công bố một
báo cáo trong đó tố cáo các quốc gia
trong G20 mỗi năm bỏ ra gần 500 tỉ đô la đầu tư cho lĩnh vực năng lượng hóa
thạch, một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng biến đổi khí hậu. Hai
tổ chức phi chính phủ Overseas
Development Institut và Oil Change International, khẳng định trong bản báo
cáo « chính phủ của nhóm nước G20 mỗi năm đầu tư khoảng 452 tỉ đô la hỗ
trợ cho sản xuất năng lượng hóa thạch, mặc dù họ đã cam kết tiến tới xóa sổ
năng lượng hóa thạch để tránh tai họa biến Báo cáo còn đưa ra so sánh: Số tiền
đầu tư nói trên cho năng lượng hóa thạch cao gấp gần bốn lần tổng chi phí thế
giới cho năng lượng tái tạo. (121 tỉ đô la/năm). Các tác giả báo cáo nói trên
còn ghi nhận Trung Cộng là nước trong nhóm G20 đầu tư tài chính lớn nhất cho
năng lượng hóa thạch (77 tỉ đô la mỗi năm). (Anh Vũ)
Tất cả vì n hững
lới hứa!
Cho
đến nay, chỉ có 56 quốc gia – chịu
trách nhiệm gần 70% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính – chính thức thông
báo phần đóng góp. Mức đóng góp này được ghi nhận là không đủ để hạn chế mức
tăng nhiệt độ không quá 2°C.
Cũng cần nên nhớ, trong kết ước Nghị định thư Kyoto năm 1997, các quốc
gia đồng ý tiết giảm sự phóng thích khí carbonic vào môi trường là giảm
thiểu 12% so với lượng khí thải vào năm 1995. Nhưng tiếc thay, chỉ
có một vài quốc gia như Anh và Đức…thực hiện kết ước mà thôi!
Ngoại
trưởng Pháp cảnh báo : Nếu không có các nỗ lực đặc biệt, nhiệt độ Trái đất
hoàn toàn có thể tăng quá 4°C từ nay đến cuối thế kỷ. 2°C là mức tăng nhiệt độ cho phép nhân
loại kiểm soát được các biến đổi khí hậu, vượt quá mức này, các thảm họa thiên nhiên
được coi là vượt quá khả năng đối phó.
·
Lời hứa của quốc gia tổ chức Pháp trong vấn đề năng lượng, không khí và khí hậu
như sau:”La loi de Transition
énergétique franchit avec succès une nouvelle étape: La France exemplaire est
en marche vers la COP21”
Hứa là sẽ:
-
Giảm thiểu 40 % phát thải khí nhà
kinh (green house effects) cho đến năm 2030 so với năm 1990;
-
Giảm xử dụng năng lượng hóa thạch
(fossil energy) ở mức 30% vào năm 2030 so với năm 2012;
-
Xử dụng năng lượng “sạch” chiếm
40% cho năng lượng điện vào năm 2030;
-
Giảm thiểu việc xử dụng năng lượng
xuống 50% vào năm 2050 so với năm 2012;
-
Giảm thiểu 50 % lượng rác phế thài vào năm 2050 so với năm 2012;
Hứa
cho nhiều, nhưng chẳng thấy…
·
Hoa Kỳ và Trung Cộng năm 2014 đã có một bước tiến quan trọng
khi ấn định mục tiêu giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ nay đến sau năm
2020. Washington cam kết cho đến năm
2025 sẽ giảm 26% đến 28% so với năm 2005, còn với Bắc Kinh là đến năm 2030.
Trong lời tuyên bố, hai nguyên thủ nhấn mạnh đến các biện pháp mới hoặc đã có,
chứng tỏ hai nước phát thải nhiều nhất trên hành tinh đóng vai trò nghiêm túc
và «sẽ đưa thế giới đến một hiệp
ước toàn cầu về khí hậu». Như vậy mà … Outdoor air pollution contributes to the
deaths of an estimated 1.6 million people in China every year, or about 4,400 people a
day, according to a newly released scientific paper.
Điều cần nhấn mạnh là, Hoa Kỳ phát thải khoảng 7 tỷ tấn CO2 trong năm 2014 và Trung Cộng, 10
tỷ; trong lúc đó, Mỹ sản xuất khoảng 19% sản phẩm toàn cầu, và Trung Cộng sản
xuất 21% mà thôi.
Rồi
cũng tiếp tục hứa!
·
Là một quốc gia phát khí carbonic
đứng hàng thứ tư trên thế giới, Ấn Độ
vừa cam kết giảm bớt lượng thải khí CO2
và phát triển năng lượng tái tạo, góp
phần cải thiện môi trường. Ngày 01/10/2015, Ấn Độ trình lên LHQ một bản báo
cáo với nội dung cam kết đẩy mạnh vai trò của các loại năng
lượng tái tạo và giảm bớt lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Không
đi sâu vào chi tiết, nhưng New Delhi hứa từ nay cho đến
năm 2030 Ấn Độ sẽ cố gắng giảm 35 % lượng khí thải carbonic so với thời điểm
của hồi năm 2005. Ngoài ra New Delhi cũng thông báo phát triển năng lượng tái tạo để trong 15
năm nữa, năng lượng sạch bảo đảm đến 40% nhu cầu tiêu thụ của quốc gia Nam Á
này. Tỷ lệ năng lượng tái tạo trên được sử dụng tại Ấn Độ hiện chỉ là 12 % theo
thẩm định của tổ chức bảo vệ môi trường Greenpeace. Tuy nhiên để đạt được mục
tiêu nâng tỷ lệ năng lượng sạch đang từ 12% lên thành 40% Ấn Độ cần được quốc tế hỗ trợ cả về phương
diện tài chính lẫn công nghệ. Tuy “hứa” như trên đây, nhưng Ấn Độ vẫn
trách các quốc gia đã phát triển như sau:”Ấn Độ biện minh cho quan điểm của
mình và đòi được quyền phát triển. Theo Le Monde, Ấn Độ trước hết bảo vệ quyền
lợi riêng: Ở một đất nước mà hàng trăm
triệu hộ gia đình chưa có nhà vệ sinh, không có đủ điện nước để sinh hoạt, thì
việc chống biến đổi khí hậu vẫn là một điều gì đó còn trừu tượng xa vời, một
thứ xa xỉ phẩm mà người nghèo chưa dám nghĩ tới. Các nhà phân tích đơn cử
một ví dụ minh họa cho sự đối chọi Nam-Bắc: người giàu muốn đóng tiền bảo hiểm
nhà cửa, trong khi người nghèo bữa ăn chưa no, tiền đâu mà tính đến chuyện mua
nhà.
Vì thế cho nên, để đạt được mục tiêu, hội nghị COP21 phải
giải quyết đầu tiên hết một vấn đề: các nước giàu chịu chi bao nhiêu tiền và
trong bao lâu, để khuyến khích giúp đỡ các nước nghèo (hay các quốc gia đang
phát triển) nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Hiện
tại vẫn có hơn 300 triệu dân Ấn Độ không có điện và quốc gia đông dân này
thường xuyên bị mất điện.
Phải chăng lại có thêm một lời hứa…Lèo nữa?
Vài suy nghĩ về Hiện tượng Hâm nóng toàn cầu
Với hàng triệu động cơ vận hành mỗi ngày,
hàng triệu máy cắt
cổ, máy thổi lá chuyển vận, nhiều triệu lon/chai của đủ loại nước ngọt, bia tiêu
dùng..., thán khí (CO2) thênh
thang đi vào bầu khí quyển cùng với thân nhiệt và thán khí thoát ra từ buồng
phổi của hơn 7 tỷ con người. Và thêm nữa, các quy trình công nghệ sản xuất/chế
biến, việc xử dụng lò sưởi trong mùa đông, cùng các công nghệ khai thác quặng,
khí v.v... đã đóng góp không nhỏ vào lượng thán khí trong không khí. Hiện tượng
hâm nóng toàn cầu khởi sinh từ các nguyên nhân kể trên.
Các khoa học gia đã ước tính rằng nếu
không có biện pháp làm giảm thiểu lượng thán khí thải hồi thì lượng khí trên sẽ tăng
gấp đôi trong vòng 50 năm tới nếu giữ cùng một nhịp độ phát triển như hiện nay.
Trong thiên nhiên, cây xanh là nguồn trợ lực chính hấp thụ khí carbonic; nhưng với
đà phá rừng ở Phi châu, Á châu, Nam Mỹ... e rằng con số ước tính 50 năm trên sẽ
bị thâu ngắn lại.
Năm 1990, loài người đã thải ra độ 27 tỷ
tấn thán khí, và số lượng nầy đã được cây cỏ hấp thụ độ 50%. Ngày nay, 2015, với đà phát
triển tăng nhanh, với số lượng dân số không ngừng tăng trường, và với rừng
(cung cấp cây xanh) bị tàn phá do phát triển nông nghiệp, chăn nuôi, hoặc đô thị
hóa v.v… chắc chắn lượng khí carbonic sẽ tăng gấp đôi dưới 50 năm tới, nếu thế
giới không có biện pháp tích cực để tiết giảm sự phát thải nầy.
Với tính cách thông tin,
một người Mỹ thải ra trung bình hàng năm 19 tấn khí CO2, so với người Tàu là 4,7 tấn, và
người Ấn Độ, 2,4 tấn. Số liệu nầy được suy ra từ tất cả các nguồn tạo ra CO2 trung bình cho nhu cầu và tiện
nghi cho sinh hoạt của con người như xe cộ, điện năng dùng hàng ngày, nước
nóng, máy điện toán, điện thoại v.v…)
Nhưng số lượng trên ngày
càng tăng dần với đà phát triển. Thống
kê ghi nhận rằng từ năm 1902 đến 1990
nhiệt độ bầu khí quyển tăng lên khoảng 1oC; nhưng trong khoảng thời gian từ 1995 đến 1998, nhiệt độ tăng
lên đến mức độ báo động là 0.25oC.
Và
chuyện gì sẽ xảy ra khi nhiệt độ trong bầu khí quyển tăng lên?
Trước hết, khối lượng băng hà ở Bắc cực và Nam
cực sẽ tan dần và lần lần thu hẹp diện tích đất sinh hoạt của loài người. Trên
các đại dương, chỉ cần nhiệt độ tăng thêm 1,5oC thì hầu hết các vùng sinh thái
của san hô và phiêu sinh vật sẽ bị hủy diệt, làm cạn kiệt
nguồn lương thực biển vì tôm cá không còn nơi trú ngụ, sinh sản (nhiệt độ trung
bình ở các vùng biển nhiệt đới là 30,5oC).
Hai hiện tượng trên đang
xảy ra trên trái đất của chúng ta với vận tốc đáng ngại!
Có
nhiều biện pháp để ngăn chận và giảm thiểu việc tăng trưởng lượng thán khí trên
toàn cầu:
- Hạn chế và kiểm soát lượng thán khí
thải hồi trong kỹ nghệ qua khuyến cáo Kyoto năm 1997 do hầu hết các quốc
gia trên thế giới soạn thảo và đồng ý.
- Hoặc xử lý lượng khí thải hồi
bằng phương pháp tách rời và cô lập hoá học (sequestration
technology). Thán khí cô lập được bơm vào dưới lòng biển sâu và nước biển
sẽ hấp thụ khối lượng trên. Hoặc thán khí được bơm vào các vùng quặng mỏ
than đá từ đó than sẽ phản ứng với thán khí để hình thành khí methane
không ảnh hưởng lên hiện tượng hâm nóng toàn cầu.
Cả hai phương pháp nầy đã đi dần đến hoàn
chỉnh và có thể được đem ra áp dụng trong những năm sắp đến.Tuy nhiên biện pháp
dùng thiên nhiên để hấp thụ khí carbonic vẫn là phương pháp tối ưu nhứt.
1-Thay
vì phá rừng để phục vụ cho nhu cầu kỹ nghệ, cần phải tái tạo rừng và trồng thêm
rừng mới để tăng thêm diện tích cây cỏ hầu ngăn chận hay làm chậm tiến trình
hâm nóng toàn cầu.
2-
Và sau hết, con người cần phải tự nguyện hạn chế việc sử dụng năng lượng,
nguyên vật liệu bừa bãi.
Nếu thực hiện được các
việc trên hy vọng chúng ta có thể giải quyết được vấn nạn sinh tử của nhân loại.
Vài suy nghĩ cho toàn cầu
Như đã nói ở các phần trên, vấn nạn ảnh
hưởng đến môi sinh trên toàn thế giới trong thời gian tới cùng với những biện
pháp phòng ngừa và hạn chế ô nhiễm đều có tính cách liên đới ảnh hưởng lên mọi
quốc gia. Xu hướng toàn cầu hóa trong lãnh vực nầy sẽ không có biệt lệ nào
khác. Tuy nhiên, sự phân bố không đồng
đều về mặt phát triển kỹ thuật, trình độ dân trí, điều kiện kinh tế-chính trị
của đa số các quốc gia đang phát triển không cho phép họ có tầm dự phóng xa hơn
những vấn đề sống còn trước mắt.
Do
đó, các nước hậu kỹ nghệ cần phải thông cảm và có sự thật tâm giúp đở về nhân
sự, tài chánh và kỹ thuật...để các nước đang phát triển có điều kiện theo kịp
đà tiến hoá
và cùng góp tay chia sẻ việc bảo vệ môi sinh để cùng tồn tại.
Giai đoạn thực dân bốc lột, vét đoạt tài nguyên của những nước nghèo sẽ không
còn thấy trong thế
kỷ thứ 21 nầy
nữa. Trong chiều hướng suy nghĩ đó, vài đề nghị gợi ý sau đây nói lên những
bước cần nên làm đối với các nước hậu kỹ nghệ và những nước đang phát triển.
- Trước hết, biện pháp làm giảm
thiểu hay hạn chế sự hâm nóng toàn cầu là ưu tiên hàng đầu cho mọi quốc
gia, đặc
biệt đối với các quốc gia hậu kỹ nghệ. Ngân sách quốc gia cần được tăng
cường trong nghiên cứu và cần kiểm soát chặt chẽ
hơn nữa các cơ xưởng công nghệ. Hạn chế hay nghiêm cấm các cơ sở sản
xuất tạo ảnh hưởng tác hại đến lớp ozone trên bầu khí quyển. Điều
cần phải làm trước nhất là “giáo dục” người dân ở những nước nầy giảm bớt
phung phí trong việc sử dụng năng lượng, tài nguyên thiên nhiên và chấm
dứt việc phí phạm nguồn nước sinh hoạt. Một thí dụ điển hình là, chỉ trong một ngày vận động cho việc
làm sạch bầu khí quyển bằng cách yêu cầu dân chúng sử dụng xe đạp hoặc đi
bộ, hay dùng xe công cộng...thủ đô của Colombia đã giảm 27% lượng thán khí
thải hồi so với mức sinh hoạt bình thường hàng ngày.
- Đối với định mức tiêu
chuẩn tối thiểu mà cơ thể con người có thể chấp nhận được đối với các hoá chất,
kim loại độc hại... trong không khí và trong nguồn nước cần phải được soạn
thảo trên bình diện toàn cầu và phải có sự đồng thuận của tất cả. Một khi
đã chấp thuận một định mức nào đó, mọi quốc gia đều phải chấp hành nghiêm
chỉnh. Một thí dụ cụ thể cho tiêu chuẩn chấp nhận được của sự hiện diện
của arsenic trong nước uống hiện tại là: 10ug/L cho Hoa Kỳ, 15 ug/L ở Pháp
và 10 ug/L đối với tiêu chuẩn LHQ. Từ những khác biệt trên có thể nảy sinh ra
sự so bì và lơ là của các quốc gia trong việc bảo vệ môi sinh chung.
- Các phát minh khoa học kỹ thuật
và công nghệ mới cần được thật thà trao đổi với các quốc gia đang phát
triển. Trợ giúp các nước nầy trong
việc trao đổi thông tin kỹ thuật, đào tạo kỹ thuật viên và khai triển các
quy trình công nghệ có hiệu quả cao và an toàn cho môi sinh. Mọi phát
minh mới cần được thông báo cho toàn thể thế giới để tránh sự thụt lùi và
thâu ngắn cách biệt giữa các quốc gia giàu-nghèo.
- Đối với những phát minh hoàn
chỉnh, cần phải tiến hành nhanh giai đoạn
thử nghiệm (prototype) và áp dụng tùy theo yếu tố xã
hội-kinh tế-môi sinh cho từng vùng hay quốc gia. Làm được như thế sản phẩm
vật chất sẽ được sản xuất nhiều hơn, sự phát thải khí carbonic sẽ ít hơn,
và chuyển
tải đến những nơi có nhu cầu sớm hơn nhất là đối với các nước ở Phi châu,
Á châu và Nam Mỹ.
- Về nguồn nước, các nước hậu kỹ nghệ cần hạn chế hoặc
thay thế việc sử dụng hoá chất trong các quy trình sản xuất hiện có và trong
tương lai thay thế bằng những nguyên liệu có trong thiên nhiên để hạn chế
hay giảm
thiểu mức độc hại trong các phó sản thải hồi. Với chiều hướng nầy,
nhiều nhà khoa học trên thế giới đã thành công trong việc áp dụng vào sản
xuất và xử lý phế thải. Duckweed
(một loại bèo) dùng để hấp thụ lượng nitrate trong nguồn nước đang được sử
dụng rộng rãi; cây bạch dương (poplar)
hấp thụ một số phế thải hữu cơ. Việc thay thế nguyên liệu hoá chất bằng các hợp
chất thiên nhiên như dùng carbohydrate (sản phẩm có trong tiến trình chế
biến phân gia súc) để thay thế hydrocarbon để chế tạo các loại plastic có
thể tự hoại được trong thiên nhiên. Các việc làm trên cần được khích lệ và
phát triển thêm bằng cách đẩy mạnh tài trợ cho nghiên cứu.
- Giáo dục là mối quan tâm hàng
đầu để mọi
người có thể đến gần nhau và cùng
nói chung một ngôn ngữ trong lãnh vực khoa học kỹ thuật. Do đó các
quốc gia đang mở mang cần đầy mạnh việc phát triển giáo dục ở cấp trung
học chuyên nghiệp và đại học để tiếp nhận và trao đổi các công nghệ mới dễ
dàng hơn. Chính phủ, các trường đại học, các cơ quan nghiên cứu và
tư nhân cùng hợp tác trong nghiên cứu và kiến thức cùng dựa trên tinh thần
trao đổi chân chính. Việc nâng cao dân trí người dân ở những nước
đang phát triển trong việc bảo vệ môi trường sống chung quanh cần phải có
sự hỗ trợ
của cộng đồng các nước hậu kỹ nghệ qua IMF, WB... để bảo trợ tài chánh-nhân
sự- kỹ thuật cùng thúc đẩy tiến trình cải cách.
- Thông tin tin học, một khám phá tuyệt vời vào
thập niên sau cùng của thế kỷ 20, cần được đem ra áp dụng rộng rãi cho các nước
chậm phát triển. Thế giới cần trợ giúp cho các nước trên thiết lập mạng lưới
thông tin khoa học tân tiến nầy, tối thiểu ở trong
môi trường đại học, nghiên cứu...để các sinh viên, nghiên cứu viên có điều
kiện học hỏi, thu nhập những kiến thức mới để rồi áp dụng vào điều kiện cụ
thể cho từng quốc gia một.
- Dựa trên tiêu chuẩn toàn cầu,
khi đã đồng ý ngưng hay cấm sản xuất một sản phẩm nào có khả năng tác hại
lên con người như các loại thuốc sát trùng, các quốc gia hậu kỹ nghệ cần phải
chấm dứt việc sản xuất và chuyển tải qua các
nước đang phát triển vì nhu cầu lợi nhuận. Việc làm nầy cần phải chấm dứt
và thế giới cần phải quy định biện pháp chế tài cho quốc gia vi phạm. Sẽ
không còn công dân hạng nhì trong thế kỷ nầy! (Hóa
chất DDT đã bị LHQ cấm sử dụng và sản xuất từ năm 1973, nhưng Nga Sô và TC vẫn tiếp tục sản xuất và
Việt Nam vẫn nhập cảng và hóa chất nầy là sản phẩm nền tảng cho hầu hết
các loại hóa chất hỗn hợp dưới xưng nghĩa hóa chất bảo vệ thực vật).
- Sau hết, việc xuất cảng mọi phế thải kỹ nghệ
dưới bất cứ hình thức nào cần phải chấm dứt. Đây là một hành động vô nhân
đạo không thể tồn tại được cho thế kỷ 21, thế kỷ của hoà bình và môi trường
xanh dương.
Lãnh
đạo của các nước đang phát triển cũng đừng vì nhu cầu ngoại tệ nặng cho quốc
gia mà chấp nhận những loại hóa chất và phế thải độc hại trên.
Mai
Thanh Truyết
Hội Khoa học&Kỹ thuật Việt Nam (VAST)
COP21 – 2015
Ghi
chú: Vietnam is among the top 10 countries with the worst air pollution,
according to a study released during this year's World Economic Forum in Davos.
Vietnam's Air (Effects on Human
Health) ranking was 123rd among the 132 countries surveyed.
India
has the world's worst air pollution,
beating out China, Pakistan, Nepal and Bangladesh, according to the study.
Vietnam's water supply (Effects
on Human Health) was ranked 80th of the 132 surveyed
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for watching