Tóm lược tình hình thế giới trong năm 2013

Tóm lược tình hình thế giới trong năm 2013

-Nhữ Đình Hùng -
>

> Chúng ta đang bước trên thềm năm 2014. Khó có thể nói chắc những gì sẽ xảy ra cho năm Giáp Ngọ, nhưng chúng ta  nhìn được những gì đã xảy ra trong năm 2013, nhất là vào ba tháng cuối năm để từ đó có thể dự đoán...
>
> Tin được coi là tốt đẹp nhất là việc có một thoả-hiệp tạm với Iran về vấn-đề nguyên-tử của nước này, một thoả-hiệp được ký giữa Iran và năm hội-viên thường-trực của HĐBA LHQ + Đức. Như thế, việc đe dọa can-thiệp quân-sự vào Iran đã trước mắt bị loại trừ, đổi lại, Iran chịu để quốc-tế thanh-sát các  trung-tâm nguyên-tử của mình, ngưng việc làm giàu chất uranium 30% và chỉ được tiếp tục làm giàu chất uranium tới 5%, dành cho các khảo-cứu và phục-vụ dân-sự, đổi lại việc giảm trừng-phạt kinh-tế đối với Iran.
>
> Tin tốt đẹp kế đó là việc không có can-thiệp quân-sự vào Syrie vi nước này chịu để cho quốc-tế đến thanh-tra các kho vũ khí hoá học của họ và mở các cuộc điều tra tại chỗ về việc xử-dụng vũ-khí hoá-học và hội nghị Genève 2 về Syrie trên nguyên-tắc, sẽ được triệu-tập vào ngày 22.01.2014.
>
>

> Bản đồ vùng Trung Đông - Vùng Vịnh
>

> Tuy nhiên,khó có thể nói vùng này sẽ đi vào tình-trạng ổn-cố trong năm 2014. Arabie Saoudite đã thuận cho Do Thái xử dụng căn cứ của mình trong trường hợp có xảy ra chiến-tranh với Iran, ngoài ra,  trong hội-nghị của hội-đồng hợp-tác vùng Vịnh (CCG), Arabie Saoudite đã quyết-định thành-lập một lực-lượng bảo-vệ an-ninh với một quân-số lên đến 100.000 người.
>
> Việc giải-quyết hồ-sơ Syrie và Iran cho thấy hai việc:
>
> * Nga đang lấy lại vị-thế mạnh trong lãnh-vực bang-giao quốc-tế. Poutine đã được tạp-chí Forbes coi là người có uy thế nhất trong năm 2013. Sự đối đầu mạnh mẽ của Nga với chánh-sách Mỹ ở Trung-Đông cho thấy thế-giới đang đi trở về tình trạng lưỡng cực nếu không muốn nói là đa cực với sự hiện-diện của Trung-Hoa, Ba-Tây, Ấn-Độ, Nam Phi (khối BRICS)
>
> * Mỹ đang có vẻ rút chân khỏi Trung-Đông. Nếu như thoả-hiệp tạm về kiểm soát cơ-sở nguyên-tử Iran được diễn tả như là Iran đã phá vỡ phong toả đối với họ, điều này cũng là một thắng lợi của tây phương và của Mỹ: Iran đã phải chấp-nhận các yêu sách của Mỹ và tây phương. Nhưng việc lùi bước của Mỹ ở Syrie sau các tuyên-bố tưởng chừng Mỹ sắp oanh-tạc Syrie cho thấy sự  do dự, bất nhất trong chánh-sách của họ. Người ta giải-thích việc Mỹ rút chân khỏi hồ sơ Syrie là vì họ đang bước chân vào hồ sơ  Thái Bình Dương và Đông Nam Á. Nếu như Mỹ thực sự rút chân khỏi Trung Đông, các nước Do Thái và Arabie Saoudite sẽ là những nước có nhiều bận tâm, nhất là Do Thái. Nếu các nước Ả Rập liên minh với Palestine để chống lại Do-Thái?
>
>

> Bản đồ Phi Châu
>

> Trong những tháng cuối năm 2013, Pháp đã có những can-thiệp ở Mali, ở Trung-Phi (République centre Africaine)...Để tránh việc bị coi là đi theo chủ nghĩa tân thực dân, các can-thiệp của Pháp hoặc nằm trong khuôn khổ hợp pháp, hoặc do sự chấp thuận của HĐBA LHQ, hoặc do nước liên hệ yêu cầu. Vấn-đề là xem Pháp có khả năng can thiệp lâu dài và cùng lúc tại nhiều nước Phi Châu hay không. Chánh sách "françafrique" nếu như củng cố vai trò Pháp ở Phi Châu, ngược lại, sẽ là một sự tiêu tốn rất lớn.  Cùng lúc đó, Pháp cũng muốn gia tăng ảnh hưởng ở Bắc Phi và Trung Đông. Liệu rằng sẽ có đủ sức để làm? Sự can-thiệp của Pháp ở một số nước Phi Châu cho thấy trong năm 2014, Phi Châu vẫn còn là nơi có nhiều biến chuyển.
>
>  Tình hình ở Á Châu trong những tháng cuối năm 2014 cũng rất căng thẳng do việc Trung Hoa thiết-lập vùng không-phận phòng-vệ bao gồm cả phần lãnh-thổ tranh chấp với Nhật Bản và với Nam Hàn. Điều này đã giúp cho Nhật Bản có cớ chánh-đáng để tăng ngân-sách quốc-phòng và khả năng quân-sự. Nhật đang là cường-quốc kinh-tế ở Châu Á, nếu nay lại trở thành cường-quốc quân-sự, điều gì có thể xảy ra?
>
> Về mặt nội bộ, Trung-Hoa và Bắc Hàn đang có những khủng-hoảng do việc thanh-trừng nội-bộ. Để che dấu các khủng hoảng và tạo đoàn-kết nội-bộ, liệu rằng Trung Hoa và Bắc Hàn có sẽ tạo thêm các khủng hoảng về đối ngoại?
>
> Ngoài các vấn-đề được coi là 'rất nóng' của năm 2013, còn những vấn đề 'khá nóng' như việc chống lại các tổ-chức khủng-bố đang trở nên mạnh hơn tiếp theo sau 'mùa xuân ả-rập' nhất là sau việc thanh-toán chế độ Kadhafi ở Libye. Kho vũ khí dự trữ của chế-độ này đã một phần lớn thất thoát vào tay quân khủng bố và cho đến nay, tình hình an ninh ở Libye vẫn chưa được bảo-đảm. Mặc dù có những hợp tác giữa Mỹ và Nga về nhiều phương diện, giữa hai nước vẫn còn một vài vấn đề cần giải quyết như việc Hoa Kỳ thiết lập hệ thống ABM ở Nam Âu và để thăng bằng, Nga cho thiết lập hệ thống hoả tiễn Iskander ở Kalinigrad.
>
> Hệ thống hỏa tiễn Iskander
>

Nhữ Đình Hùng/ 02.01.2014
>
>

>

>