Liên quân 10 nước có
thắng được Houthis?
Việt-Long- RFA
2015-04-02
2015-04-02
Trung Đông và bán đảo Á Rập
Courtesy of Google Map
Khởi thủy từ năm 1992, Houthis là một tổ chức "Tín đồ
Trẻ" theo Hồi giáo Shi-A do anh em gia đình Houthi thành lập. Tổ chức lớn
mạnh nhanh chóng để trở thành một phong trào tôn giáo-chính trị, có ảnh hưởng
đáng kể tại Yemen, được Iran yểm trợ tích cực và thành một lực lượng võ trang
có gần 10 ngàn tay súng vào năm 2009. Nay Houthis được ước lượng có thể
có tới hơn 100 ngàn thành viên, tính cả các thành phần võ trang và không võ
trang.
Yemen được coi như sân sau của Á Rập Saudi, xứ Hồi giáo Sunni giàu
mạnh nhất trong số các nước Á Rập quanh bán đảo Á Rập có đa số dân theo Hồi giáo
Sunni, nên không thể để yên cho Yemen rơi vào vòng ảnh hưởng của Iran, xứ Hồi
giáo Shi-A mạnh nhất trong các nước Hồi giáo Shi-A.
Bên cạnh Iran và nằm về phía bắc Á Rập Saudi, Iraq đã có chính quyền
Hồi giáo Shi-A thay vì chế độ Hồi giáo Sunni của Saddam Hussein khi xưa. Iraq
lại giáp giới Syria, một nước thân Iran, nằm phía trên xứ Jordan làm vùng đệm
cho Á Rập Saudi.
Á Rập Saudi diện tích 2 triệu 150 ngàn km2, chiếm 70% diện tích bán
đảo Á Rập, đối đầu qua vịnh Ba Tư với Iran có diện tích 1 triệu 650 ngàn km2,
bằng gần 8 phần 10, ở hướng đông bắc.
Iran- Iraq- Syria nối nhau thành một khối địa lý có diện tích 2 triệu
270 ngàn km2 tương đương Á Rập Saudi, nằm ở phía bắc đối diện với Á Rập Saudi
và các nước nhỏ nhưng giàu có trên bán đảo Á Rập.
Nay đến lượt Yemen bọc quanh biên giới phía nam Saudi đang rơi vào
tay một lực lượng Hồi giáo Shi-A. Á Rập Saudi không thể ngồi yên nhìn các
quốc gia theo nhánh Hồi giáo đối nghịch này, dưới sự thống lãnh của Iran, bao vây
hai đầu nam bắc.
Iran có đủ uy thế và sức mạnh đứng đầu cộng đồng các quốc gia Hồi
giáo Shi-A ở Trung Đông, nhờ có những vị Ayatollah giàu uy tín nhất trong tôn
giáo này.
Phi cơ liên quân oanh tạc lực lượng Houthis ở Yemen
Lực lượng Houthi từ khởi thủy là một phong trào Hồi giáo Shi-A chủ
trương khoan dung và hoà bình, có nhãn quan rộng rãi về giáo dục và văn hóa. Nhưng
chẳng bao lâu Iran đã gây được ảnh hưởng mạnh mẽ lên phong trào này ngay cả
trước thời gian người Yemen đấu tranh thắng lợi chống chế độ độc tài của Tổng thống
Saleh; dần dà đến năm 2011 các lãnh tụ của phong trào, trong đó có gia đình
Houthi, đã tuyên bố hướng theo Iran về tư tưởng tôn giáo và chính trị.
Giới nghiên cứu nhận xét rằng Houthis đã phát triển và hoạt động
giống hệt như lực lượng Hezbollah ở Lebannon và Syria. Cả Hezbollah với Houthis
đều được Iran võ trang và cố vấn về tổ chức, lãnh đạo về tinh thần. Mới đây
Iran đưa cố vấn quân sự sang Iraq, và được cho là đã võ trang cho lực lượng dân
quân Shi-A của Iraq để chống lại lực lượng Nhà nước Hồi giáo IS. Ảnh hường đáng
kể của Tehran ở Iraq cả về chính trị lẫn quân sự đã gây khó xử cho người Mỹ.
Bây giờ ở Yemen lại hiện ra một lực lượng đang muốn chiếm chính quyền để trở thành
một nước Hồi giáo Shi-A thân Iran, thì ảnh hưởng của Iran rõ ràng đã phát triển
vượt bực quanh bán đảo Á Rập.
Người Mỹ lúng túng ở mặt trận chống quân khủng bố IS ở Iraq vì đã
từng phản đối việc Iran đưa quân vào, nhưng rốt cuộc không ngăn cản được Iraq yêu
cầu người Iran đưa các sĩ quan và một tướng lãnh hàng đầu sang làm cố vấn quân
sự, mà thực chất là chỉ huy lực lượng dân quân Shi-A ở Iraq trong chiến dịch
phản công quân IS. Tại Yemen là nơi người Mỹ cần có chân đứng để tấn công tiêu
diệt một lực lượng của Al-Qaeda; ảnh hưởng của Iran sẽ đẩy Mỹ ra khỏi nơi đó.
Yemen tuy nghèo nhất nhưng rộng lớn hơn (528 ngàn km2) so với các
quốc gia Hồi giáo khác ở Trung Đông như Jordan, Bahrain, Qatar, UAE. Yemen chiếm
vị trí chiến lược ở cửa ra của biển Đỏ tiến ra vịnh Aden để ra biển Á Rập và Ấn
Độ Dương. Yemen còn là nơi hùng cứ của lực lượng AQAP, tức là "Al-Qaeda trên
bán đảo Á Rập".
Hoa Kỳ đang tiến hành tại Yemen cuộc chiến chống khủng bố nhắm vào
AQAP, mà họ gọi là nhánh nguy hiểm nhất của Al-Qaeda. Lúc quân Houthis kiểm soát
hoàn toàn thủ đô Sana'a hôm 10 tháng hai thì hai tòa đại sứ Anh Mỹ phải thiêu
hủy tài liệu, vũ khí, ngày hôm sau đóng cửa, và quân Houthis vào lấy đi 25 xe
cộ của tòa đại sứ Mỹ, trong khi thành phần ủng hộ Houthis biểu tình hô khẩu hiệu
đòi giết Mỹ, giết Do Thái.
Chiến dịch quân sự của Liên minh Á Rập do Á Rập Saudi dẫn đầu được
hưởng ứng mạnh mẽ. Một mình Á Rập Saudi đã bố trí 150 ngàn quân ở biên giới Yemen,
lực lượng không quân sẵn sàng 100 phi cơ chiến đấu. Từ bán đảo Ả Rập có UAE,
tức Các Tiểu Vương quốc Á Rập Thống nhất, và Kuwait, Bahrain, Qatar, Jordan đã
cho không quân lâm trận.
Đáng chú ý là từ châu Phi còn có Ai Cập, Sudan
là hai nước đối diện Á Rập Saudi qua biển Đỏ, xa hơn nữa có Ma-Rốc cũng góp phi
cơ, Pakistan ở Nam Á giáp giới Iran và Afghanistan cũng lên tiếng ủng hộ, cùng
với Somalia là nước đối diện Yemen qua vịnh Aden. Ai Cập đóng góp cả không quân
lẫn tàu chiến, riêng Pakistan đã hứa đưa quân bộ chiến đến dự trận. Hoa Kỳ
nhiệt thành ủng yhộ liên minh, hứa sẽ trợ giúp kỹ thuật và tình báo.
Quân al-Qaeda ở Yemen
Trong khí thế đó, và sau những đợt oanh kích của hằng trăm máy bay
liên quân, tình thế ở Yemen trong thời gian tới sẽ đi về đâu?
Á Rập Saudi tuyên bố quân Houthis phải trở về với cương vị một tổ
chức tôn giáo - chính trị để tìm giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng ở Yemen,
nếu không sẽ bị tiêu diệt. Đó là chủ trương của Á Rập Saudi cũng như của Mỹ và
liên minh các nước Hồi giáo.
Đến nay Á Rập Saudi nói không cần đến quân bộ chiến. Nhưng giới quân
sự quốc tế không tin rằng chiến dịch không tập có thể đánh tan được quân Houthis.
Người ta cũng e rằng đó là cách nói tỏ sự ngần ngại của Á Rập Saudi trước viễn
ảnh cuộc chiến trên bộ trên địa hình núi đồi sa mạc của Yemen, giao tranh với
một lực lượng quân sự thiện chiến, thông thuộc địa hình và sẵn sàng liều chết
như quân Houthis. Lực lượng Houthis nay đã liên kết với những thành phần quân
đội còn trung thành với cựu Tổng thống bị lật đổ Ali Abdullah Saleh, mà liên quân vừa oanh tạc
những mục tiêu kho hỏa tiễn, vị trí phòng không, sân bay, kho tàng quân sự của
lực lượng này.
Bô binh Ai Cập từng bị sa lầy tại Yemen trong thập niên 1960.
Quân đội Á Rập Saudi là quân đội nhà giàu, chưa bao giờ chứng tỏ là một đạo
quân hùng mạnh, thiện chiến. Quân đội Pakistan còn vướng bận với quân Taliban Pakistan.
Chiến tranh trên bộ tại Yemen không phải là việc dễ dàng.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for watching