Tướng Dempsey tuyên bố Mỹ có thể
giúp Việt Nam xây dựng hải quân
HỘI
LUẬN & VẤN ĐÁP (Phần 1) - HIỆP ƯỚC THƯƠNG MẠI XUYÊN THÁI BÌNH DƯƠNG
Tổng tham mưu trưởng
liên quân Hoa Kỳ Martin Dempsey - REUTERS /Larry Downing
Thanh Phương
Tướng Martin Dempsey, tổng tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ, tuyên
bố là Mỹ có thể giúp Việt Nam xây dựng tiềm lực hải quân, nếu lệnh cấm vận vũ
khí sát thương đối với Việt Nam được dỡ bỏ. Tướng Martin Dempsey là lãnh đạo
quân sự cao cấp nhất của Mỹ viếng thăm Việt Nam từ nhiều thập niên qua.
Tuyên bố với các phóng
viên tại Sài Gòn hôm nay, tướng Martin Dempsey cho biết là "trong ngắn hạn"
sẽ có một cuộc thảo luận ở Hoa Kỳ về việc có nên bãi bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát
thương cho Việt Nam hay không, cho dù vẫn còn những quan ngại về nhân quyền tại
nước này.
Trong chuyến đi kéo dài
bốn ngày, bắt đầu từ ngày 14/08/2014, tổng tham mưu trưởng liên quân Mỹ đã gặp
các lãnh đạo quân sự Việt Nam để bàn về việc tăng cường hợp tác quân sự giữa
hai nước. Hiện nay quan hệ hợp tác này còn hạn chế do Hoa Kỳ vẫn duy trì lệnh
cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.
Chuyến viếng thăm của
tướng Dempsey diễn ra giữa lúc tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa Việt Nam và
Trung Quốc đang rất gay gắt, đặt biệt là kể từ khi Trung Quốc đặt giàn khoan
Hải Dương 981 ở khu vực gần quần đảo Hoàng Sa vào tháng 5. Vào tháng trước, Bắc
Kinh thông báo đã rút giàn khoan đi, khẳng định rằng đã hoàn tất việc khoan
thăm dò dầu khí.
Tuyên bố tại Sài Gòn hôm
nay, tướng Dempsey nói rằng ông « không yêu cầu Việt Nam phải chọn giữa làm bạn
của Hoa Kỳ với làm bạn của Trung Quốc ». Tổng tham mưu trưởng liên quân Mỹ nhắc
lại là Hoa Kỳ không đứng về bên nào trong các tranh chấp biển đảo, nhưng rất
quan tâm đến việc giải quyết những tranh chấp này. Tướng Dempsey lấy làm tiếc
là Trung Quốc đã không chấp nhận đề nghị ngưng các hành động khiêu khích trên
những vùng biển đang có tranh chấp.
Tại sao Trung Quốc rút
giàn khoan?
Giàn khoan của Trung
Quốc được rút khỏi vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam
Tin liên hệ
Hình ảnh/Video
Video
Ấn Độ kêu gọi tự do
hàng hải ở Biển Đông
Video
Truyền hình vệ tinh
VOA Asia 12/8/2014
14.08.2014
Trung Quốc đã rút giàn
khoan ra khỏi vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam gần 1 tháng trước kế
hoạch và căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc dường như lắng xuống sau động
thái này, nhưng vấn đề Biển Đông lại nóng lên vào cuối tuần vừa qua khi các bộ
trưởng ngoại giao ASEAN nhóm họp ở Myanmar. Linh Đan của VOA Việt Ngữ đã nói
chuyện với các nghị sỹ Mỹ và 1 số chuyên gia để tìm hiểu xem đâu là nguyên nhân
chính cho việc Trung Quốc rút giàn khoan? Việc đó có dấy lên một lo ngại về lâu
dài cho khu vực và thế giới không và Việt Nam cần làm gì để đối phó với Trung
Quốc nếu họ tiếp tục gây xung đột với các nước trong khu vực và đe dọa an ninh
hàng hải quốc tế?
Theo các chuyên gia, có
nhiều nguyên nhân khiến Trung Quốc rút giàn khoan sớm hơn dự định ban đầu
khoảng 1 tháng nhưng có một điều khá rõ là Trung Quốc muốn giảm sức ép từ phản
ứng của quốc tế và tránh việc Việt Nam sẽ tiến hành những bước tiến mạnh mẽ hơn
để đối phó với họ.
Việc các nhà lãnh đạo
đảng của Việt Nam dự định nhóm họp để ra quyết định về việc thực hiện các hành
động pháp lý đối với Trung Quốc và cuộc họp của các bộ trưởng ASEAN tại Myanmar
cuối tuần qua được coi là những yếu tố chính khiến Trung Quốc rút giàn khoan
sớm hơn dự kiến.
Giáo
sư Carl Thayer
Giáo sư Carl Thayer của
trường Đại học New South Wales, một trong những chuyên gia về Việt Nam nói với
VOA Việt Ngữ:
“Trung Quốc và các nhà
ngoại giao của họ biết rằng Việt Nam chuẩn bị nhóm họp trong 1 cuộc họp quan
trọng của ủy ban Trung Ương Đảng để thông qua việc tiến hành các hành động pháp
lý chống lại Trung Quốc và có thể tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ.
Do đó Trung
Quốc đi trước một bước bằng cách dời giàn khoan đi sớm hơn và giúp khởi đầu các
cuộc thương lượng với lãnh đạo Đảng Việt Nam.
Giáo sư Thayer cho rằng
Trung Quốc cũng bị áp lực bởi sự chỉ trích của chính quyền Obama trước những
hành động khiêu khích của họ trên Biển Đông và diễn đàn ASEAN tại Myanmar, nơi
Mỹ dẫn đầu một chiến dịch để “đóng băng” các hành động gây hấn của Trung Quốc
trên Biển Đông.
“Mối quan tâm lớn nhất
của Trung Quốc là né tránh tình trạng bị cô lập… Họ bị sức ép từ ASEAN, từ các
tiếp cận pháp lý của Mỹ và đó là mối lo lắng nói chung của Trung Quốc. Do đó
Trung Quốc dời giàn khoan đi để chuyển sự đối đầu vật chất trên biển thành sự
đối đầu ngoại giao.”
Giáo sư Jonathan London
của trường Đại học Thành Thị Hồng Kông, cũng là một chuyên gia về Việt Nam, cho
rằng Trung Quốc bị “bất ngờ về phản ứng không chỉ của Việt Nam mà của toàn khu
vực và thế giới.”
Ông nói với VOA Việt
Ngữ:
“Những phản ứng của Việt
Nam và quốc tế trong đó có Mỹ, Nhật… đã gây áp lực lên Trung Quốc và nếu nhìn
một cách tổng thể có thể thấy lợi thế của Trung Quốc trong vấn đề này đã giảm
xuống bởi vì toàn khu vực và thế giới thấy hành động của Trung Quốc là bất chính
đáng.”
Thượng
nghị sĩ John McCain và Kelly Ayotte (trái) nói chuyện tại cuộc họp báo trong
thủ đô Washington
Trong lúc chính phủ Việt
Nam vẫn chưa thống nhất để đưa ra quyết định giải quyết tranh chấp trên biển
với Trung Quốc bằng luật pháp quốc tế, thì chính phủ Hoa Kỳ đã có những động
thái để cảnh báo và răn đe Trung Quốc như ra các tuyên bố phản đối đường 9 đoạn
và việc đặt giàn khoan trong vùng lãnh hải mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền và
gần đây nhất là ra nghị quyết về an ninh và tự do hàng hải ở châu Á Thái Bình
Dương, gọi tắt là SR412.
Thượng nghị sỹ Mỹ Kelly
Ayotte nói với VOA rằng việc Quốc hội Mỹ thông qua nghị quyết SR412 có tác động
đến quyết định dời dàn khoan của Trung Quốc:
“Chúng tôi hy vọng Trung
Quốc sẽ tôn trọng chủ quyền của các nước khác và tự do đi lại trên biển của tất
cả các nước cho mục đích thương mại. Chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào vấn đề
này ở Quốc hội Mỹ.”
Thượng nghị sỹ Benjamin
Cardin, một trong những nhà bảo trợ của Nghị quyết SR412 và gần đây đã có
chuyến thăm tới Việt Nam hồi tháng 5, nói ông hy vọng nghị quyết sẽ có ảnh
hưởng tới các hành động của Trung Quốc trên Biển Đông trong tương lai.
Ông nói với VOA Việt
Ngữ:
“Chúng tôi nghĩ rằng
Trung Quốc muốn có một mối quan hệ tốt hơn với Hoa Kỳ và Hoa Kỳ cũng muốn có
một mối quan hệ tốt hơn với Trung Quốc. Đã có những tiến triển lớn và Trung
Quốc quan tâm chú ý tới những gì chúng tôi làm ở Quốc hội và chúng tôi cũng
quan tâm tới những gì họ làm.”
Theo tiến sỹ London,
nghị quyết SR412 “sẽ ảnh hưởng tới môi trường chiến lược xoay quanh vấn đề
tranh chấp biển Đông Nam Á.”:
“Những bước Trung Quốc
làm và những gì Mỹ làm sẽ có sự quan trọng của nó qua một thời gian rất lâu
trong tương lai và vì thế tôi thấy chính phủ Mỹ - cụ thể là những lãnh đạo của
Thượng Viện và Hạ Viện, kể cả tổng thống Barack Obama – đều thấy là vấn đề biển
Đông Nam Á là một vấn đề hết sức quan trọng mà sẽ yêu cầu sự quan tâm theo dõi
của cả chính phủ Mỹ trong thời gian tới. Vì thế mà việc Thượng Viện Mỹ ra tuyên
bố cũng phản ánh điều đó.”
Nghị quyết SR412 được
Thượng Viện Mỹ thông qua ngày 10 tháng 7, gần một tuần trước khi Trung Quốc rút
giàn khoan ra khỏi vùng biển Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Một dự thảo nghị
quyết tán đồng bán vũ khí cho Việt Nam cũng được đệ trình lên Hạ Viện Mỹ tuần trước.
Cuối tuần vừa rồi,
Thượng nghị sỹ Mỹ John McCain cũng có chuyến thăm làm việc tại Việt Nam nhằm
trao đổi các vấn đề an ninh song phương và khu vực. Cùng đi với ông McCain, một
người góp tiếng nói mạnh mẽ trong cải thiện quan hệ Việt-Mỹ và là cũng là một
trong những người giới thiệu nghị quyết SR412 ra Thượng Viện, có thượng nghị sỹ
Sheldon Whitehouse. Chỉ vài ngày trước đó một thượng nghị sỹ khác của Mỹ là ông
Bob Corker cũng đến Hà Nội để bàn thảo các vấn đề tương tự.
Tháng trước, ủy viên bộ
chính trị và đồng thời là bí thư thành ủy Hà Nội, Phạm Quang Nghị, đã đến Mỹ và
gặp gỡ một số chính sách cao cấp của Washington, trong đó có ông McCain, trong
một chuyến công du được coi là nhằm thúc đẩy tiến trình xích lại gần hơn với
Hoa Kỳ của Hà Nội.
Việt Nam cũng đang ráo riết đàm phán với Mỹ để có thể tham
gia vào hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương, được coi là một bước tiến
quan trọng giúp Việt Nam giảm bớt sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Tuy
nhiên vấn đề nhân quyền của Việt Nam đang là rào cản chính cho việc thương thảo
này.
Có lẽ Việt Nam và Mỹ
đang xích lại gần nhau hơn nhưng, theo các chuyên gia, các nhà lãnh đạo đảng
Cộng sản Việt Nam còn chưa đồng lòng về việc có nên thoát khỏi ảnh hưởng của
Trung Quốc về chính trị và liên minh với Hoa Kỳ hay không.
Nhiều người cho rằng
để đối phó với các sách lược lâu dài của Trung Quốc, Hà Nội cần phải nghiêm
chỉnh xem xét tới việc này.
No comments:
Post a Comment
Thanks for watching